De tussenklank S

actueel
onze presentatie op het
MBT-congres

download
onze brochure

sinds 1984
tot 2024

De tussenklank S

Een mooi voorbeeld van deregulering. Anderhalve regel, en maximale vrijheid in de toepassing ervan. Een wettekst is net zo onleesbaar als een wetstekst, en drugsbeleid net zo lastig als drugbeleid. Prachtige ammunitie ook voor een loopgravenoorlog met uw parafanten.

Dicteewoorden
De agent onderbrak hun liefdesscène in de dorpsstraat met een beroep op de Wet geluidhinder, omdat er verscheidene klachten over geluidsoverlast binnengekomen waren.

Regel: Schrijf een s tussen woorden van een samenstelling, als het eerste woord niet op een s eindigt, en het tweede niet met een s begint, maar je wel een s tussen de woorden ziet

Stel er is een moeder, en die heeft een kindje. Dat kan dan een moederskindje zijn.

Zo spellen we ook:
mening + verschil = meningsverschil;
stad + deel = stadsdeel;
geluid + hinder = geluidshinder.

Hulpregel:
Schrijf een s tussen woorden van een samenstelling, als het eerste woord niet op een s eindigt, en het tweede wel met een s begint, en je in samentrekkingen met het eerste woord een s toevoegt

Als je hem zo leest, zal deze regel niet veel hulp bieden. Een voorbeeld dan maar: verblijf + status = verblijfsstatus, omdat het verblijfs- en reiskosten is.

Het probleem dat deze hulpregel op probeert te lossen is dat van de s die je altijd ziet tussen woorden wanneer het tweede woord met een s begint.

Zo spellen we ook:
liefdesscène, omdat het liefdes- en sterfscène is;
dorpsstraat, omdat het dorps- en stadsgezichten is;
damesschoenen, omdat het dames- en herenschoenen is.

Sputter, sputter

· Je moet wel weten wat een samentrekking is.
(In een samentrekking schrijf je het gemeenschappelijk woord van samenstellende woorden één maal uit, en gebruik je verder streepjes: niet huisoplossing, tuinoplossing en keukenoplossing, maar huis-, tuin- en keukenoplossing.)

· Of je een tussen-s hoort, is toch heel subjectief?
Ja, een Amsterdammer en een Limburger kunnen er uren zoet mee zijn.

· Het staat toch slordig als de ene medewerker wel, en zijn collega geen s gebruikt?
Ja, huisstijlregels in een thesaurus moeten hier uitkomst bieden.

· Mag ik nu ook schrijven “de Wet Geluidshinder”?
Nee, bij namen en titels bepaalt de eigenaar van de naam of titel de spelling, dus spellen we: Wet geluidhinder.
Overigens heeft de tussen-s in geluidshinder een aantal hoogleraren, TNO-medewerkers en Kamerleden uit de slaap gehouden. In een bijlage bij een Kamerstuk over de Wet geluidhinder (1975-1976, 13.639, nr. 7, blz. 21-26) leveren de geleerden en de techneuten slag, en er is zelfs een motie verworpen om er toch geluidshinder van te maken. Argument om de motie te verwerpen was het gevoelde betekenisverschil tussen de meer objectieve, in decibels meetbare geluidhinder, en de meer subjectief beleefde, door de buren veroorzaakte geluidshinder.[1]

[1] Renkema 1995

mailto:webmaster@ppintaal.nl

De tussenklank S

DicteewoordenDe agent onderbrak hun liefdesscène in de dorpsstraat met een beroep op de Wet geluidhinder, omdat er verscheidene klachten over geluidsoverlast binnengekomen waren.

Regel: Schrijf een s tussen woorden van een samenstelling, als het eerste woord niet op een s eindigt, en het tweede niet met een s begint, maar je wel een s tussen de woorden ziet

Hulpregel:Schrijf een s tussen woorden van een samenstelling, als het eerste woord niet op een s eindigt, en het tweede wel met een s begint, en je in samentrekkingen met het eerste woord een s toevoegt

Sputter, sputter

Dicteewoorden
De agent onderbrak hun liefdesscène in de dorpsstraat met een beroep op de Wet geluidhinder, omdat er verscheidene klachten over geluidsoverlast binnengekomen waren.

Hulpregel:
Schrijf een s tussen woorden van een samenstelling, als het eerste woord niet op een s eindigt, en het tweede wel met een s begint, en je in samentrekkingen met het eerste woord een s toevoegt